Από τον ΣΩΤΗΡΗ ΛΕΤΣΙΟ*
Ακριβώς απέναντι από τον δρόμο που οδηγεί από την ηπειρωτική Ελλάδα στο νησί της Λευκάδας-και σε απόσταση τριών χιλιομέτρων πριν από την είσοδο στη Λευκάδα- βρίσκεται το μικρό νησί του Αγίου Νικόλαου με την ομώνυμη εκκλησία. Πρόκειται για ένα από τα πιο γραφικά και εντυπωσιακά μέρη σε όλη την Ελλάδα, αφού προσφέρει στον επισκέπτη την αίσθηση πως ο μικρός ναός του Αγίου Νικολάου αναδύεται μέσα από το νερό και στέκεται ανέπαφος πάνω στην επιφάνεια της θάλασσας. Σαν μια εικόνα της αιωνιότητας όπου το γαλάζιο του ουρανού συνομιλεί γαλήνια με την πλούσια βλάστηση των γύρω βουνών.
Η πρόσβαση σε αυτό το νησάκι γίνεται ακόμη και σήμερα μόνο από τη θάλασσα. Η τοποθεσία πάνω στην οποία βρίσκεται ο Άγιος Νικόλαος καταλάμβανε τα προηγούμενα χρόνια μεγαλύτερη έκταση. Εντούτοις εδώ και μερικά χρόνια εξαιτίας της διάβρωσης του εδάφους το κομμάτι της ξηράς ολοένα και μειώνεται. Πέραν αυτού κινδυνεύει να καλυφθεί από την θάλασσα και το γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου. Το γεγονός αυτό ωστόσο δεν φαίνεται ότι έχει αποτελέσει την αφορμή για την ευαισθητοποίηση των αρμόδιων υπηρεσιών ή του οποιουδήποτε άλλο φορέα, έτσι ώστε να υπάρξει η ανάλογη κινητοποίηση για την αποτροπή του μοιραίου.
Η ιστορία αυτού του μικρού νησιού χάνεται στα βάθη του χρόνου. Στις αρχές του 7ου αιώνα π.Χ οι Κορίνθιοι κατασκεύασαν σε εκείνη την περιοχή μια μικρή διώρυγα. Το γεγονός αυτό συνέβαλε στη δημιουργία τα επόμενα χρόνια δύο λιμανιών με καθοριστική σημασία για την εμπορική ανάπτυξη του τόπου και τις οικονομικές δραστηριότητες των ανθρώπων. Η οικονομική πρόοδος συνοδεύτηκε από την αύξηση του πληθυσμού, αφού όλο και περισσότεροι άνθρωποι ερχόντουσαν για να εγκατασταθούν στην περιοχή. Η εξέλιξη αυτή είχε ως αποτέλεσμα την κατασκευή ενός ιερού που ήταν αφιερωμένος στην Αινειάδα Αφροδίτη. Στο πέρασμα των αιώνων όμως συντελέστηκαν θεμελιώδεις αλλαγές. Μια από αυτές ήταν φυσικά η επικράτηση του Χριστιανισμού και η καθιέρωσή του ως επίσημης θρησκείας εντός των ορίων της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα την μετατροπή του ιερού της Αινειάδας σε ναό του Αγίου Νικολάου-προστάτη της θάλασσας και των ναυτικών. Σύμφωνα με την παράδοση στο νησάκι του Αγίου Νικόλαου στάθμευσε το πλοίο, που μετέφερε τα λείψανα του Άγιου Νικόλαου από τα Μύρα της Λυκίας στο Μπάρι της Ιταλίας το 1087.
ΜΕΤΟΧΙ
Μία από τις πρώτες αναφορές στο εκκλησάκι του Αγίου Νικόλαου εντοπίζονται στο Χρονικόν του Μωρέως -έργο ανώνυμου χρονικογράφου του 14ου αιώνα. Μετά από την έκδοση πατριαρχικού θεσπίσματος το 1865 ο ιερός ναός της Παναγίας στη Γύρα ανακηρύχτηκε σταυροπηγιακό μοναστήρι, ενώ λίγο αργότερα ο μικρός αυτός ναός του Άγιου Νικόλαου έγινε μετόχι του ναού της Παναγίας. Σήμερα, ωστόσο, ο Άγιος Νικόλαος αποτελεί παρεκκλήσιο του ενοριακού Ι.Ν της Ευαγγελίστριας Λευκάδος. Ο σημερινός ναός του Αγίου Νικολάου πιθανολογείται ότι χτίστηκε τον 18ο αιώνα. Το 1743 επί κυριαρχίας των Ενετών χρησιμοποιήθηκε ως λοιμοκαθαρτήριο, όπου εκεί νοσηλεύθηκαν όσοι είχαν νοσήσει από την πανώλη. Επίσης για μεγάλο χρονικό διάστημα πάνω στο μικρό αυτό νησί λειτουργούσε τους προηγούμενους αιώνες το τελωνείο της Λευκάδας. Από αρχιτεκτονικής πλευράς ο ναός δεν διαθέτει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Το τέμπλο και οι εικόνες είναι έργα του Λεωνίδα Σίδερη, γνωστού Λευκαδίτη αγιογράφου.
Το 1988 καθιερώθηκε ο εορτασμός στο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου να γίνεται κάθε χρόνο την πρώτη Κυριακή μετά τις 10 Μαΐου. Εκείνη την ημέρα γίνεται λιτάνευση της ιερής εικόνας του Αγίου σε ανάμνηση του περάσματος των ιερών του λειψάνων, ενώ οι πιστοί καταφθάνουν εκεί με μικρά και μεγάλα πλεούμενα.
Το νησάκι αυτό ακόμη και σήμερα είναι γνωστό και με την ονομασία το «νησί του Σικελιανού», λόγω του ότι υπήρξε ένας μικρός επίγειος παράδεισος για τον μεγάλο μας ποιητή Αγγελο Σικελιανό, ο οποίος καταγόταν από τη Λευκάδα. Σε αυτά τα λίγα τετραγωνικά γης έζησαν -μετά το γάμο τους το 1907- ο Σικελιανός μαζί με την πρώτη σύζυγό του Εύα Πάλμερ και τον γιο τους Γλαύκο απομονωμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο και έχοντας για μοναδική τους συντροφιά τους ψαράδες της περιοχής. Εκεί μέσα στη γαλήνη της φύσης εμπνεύστηκε και έγραψε ένα μέρος από τα σημαντικότερα έργα του.
*Αναδημοσίευση από την Εφημερίδα “Ορθόδοξη Αλήθεια”