Θερμή επιστολή προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο απέστειλε η κ. Ingrida Šimonyté, Πρωθυπουργός της Δημοκρατίας της Λιθουανίας.
Δια της επιστολής αυτής, η κ. Šimonyté εκφράζει, μεταξύ άλλων, τη βαθιά ευγνωμοσύνη της προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο και προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη προσωπικά, για τις προσευχές και τις ευλογίες τους προς την χώρα και τον λαό της, και για την πατρική μέριμνα του Οικουμενικού Πατριάρχη ιδιαιτέρως προς τους Ορθοδόξους Λιθουανούς.
Ακολουθεί μετάφραση, στην ελληνική γλώσσα, της επιστολής της Πρωθυπουργού της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, η οποία απεστάλη στις 26 Φεβρουαρίου 2024:
Η Πρωθυπουργός της Δημοκρατίας της Λιθουανίας
Βίλνιους, 26 Φεβρουαρίου 2024
Τω Παναγιωτάτω,
Αρχιεπισκόπω Κωνσταντινουπόλεως – Νέας Ρώμης,
Οικουμενικώ Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίω,
Εις Κωνσταντινούπολιν.
Παναγιωτάτε Οικουμενικέ Πατριάρχα κ. κ. Βαρθολομαίε,
Εις τας αρχάς Ιανουαρίου ε.ε., κατά την εν Λιθουανία τελευταίαν επίσκεψιν του Σεβαμιωτάτου Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ, μοι παρεδόθη γράμμα της Υμετέρας Θειοτάτης Παναγιότητος, δι’ ου ενημερώνετε περί της υπό της Αγίας και Ιεράς Σύνοδου- εγκρίσεως του Καταστατικού της εν Λιθουανία Εξαρχίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, απονέμοντες εν ταυτώ την πατρικήν Σας ευλογίαν εις την Λιθουανίαν και τον λαόν αυτής.
Δεν δύναμαι να περιγράψω λεκτικώς τα συναισθήματα τα οποία ξεχειλίζουν εκ της αναγνώσεως του Υμετέρου γράμματος και παραλλήλως να κατανοήσω πλήρως το μέγεθος του μηνύματος που μεταφέρουν τα λόγια Υμών και τον αντίκτυπον των εξελίξεων εις την Ορθόδοξον Εκκλησίαν, τας οποίας έχομεν την ευλογίαν να βιώνωμεν εις την χώραν μας.
Έχουν περάσει ολιγότερα των δύο ετών από την άδικον και αβάσιμον τιμωρίαν, την οποίαν αντιμετώπισαν πέντε ορθόδοξοι ιερείς της Λιθουανίας, υπερασπιζόμενοι τας πεποιθήσεις και τας χριστιανικές των αξίας. Ακολουθούντες την συνείδησίν των, αυτοί οι αξιοπρεπείς άνθρωποι επεχείρησαν άλμα εις το κενόν, υποτασσόμενοι εις το θέλημα του Θεού, μη έχοντες ουδεμίαν διαβεβαίωσιν περί του αν οι επιλεγέντες προς εκτέλεσιν του θελήματος του Θεού θα έτειναν χείρα βοηθείας και θα τους εναγκάλιζον – διά να μη προχωρήσωμεν εις το εάν θα εγίνοντο δεκτοί μετ’ αγάπης και φροντίδος τόσο βαθείας και αληθούς, όσον τα αισθήματα, τα οποία επέδειξαν η Υμετέρα Παναγιότης, η Αγία και Ιερά Σύνοδος, και όλοι όσοι διεδραμάτισαν και εξακολουθούν να διαδραματίζουν ρόλον εις την επιστροφήν της Μητρός Εκκλησίας εις την Λιθουανίαν προς αυτούς και τους Ορθόδοξους αδελφούς και αδελφάς των εν Λιθουανία.
Ολιγότερον του ενός και ημίσεος έτους έχει παρέλθει από της αναλήψεως πρωτοβουλίας διά την εγκαθίδρυσιν σχέσεων μεταξύ του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Κυβερνήσεως της Λιθουανίας. Ηρχίσαμεν την πορείαν αυτήν, αυτό το ταξίδι, άνευ εμπειρίας, με περιορισμένην γνώσιν, αλλά με την βασικήν πεποίθησιν ότι το καλόν όχι μόνον πρέπει αλλά και δύναται να υπερισχύση του κακού, και ότι πρέπει να καταβληθή κάθε προσπάθεια προς αποκατάστασιν της δικαιοσύνης, τόσον της προσωπικής όσον και της ιστορικής, όχι μόνον εις την Βασιλείαν του Θεού αλλά και επί της γης. Εξ αρχής, ησθάνθημεν ταυτισμένοι μετά της Υμετέρας Παναγιότητος, του Μητροπολίτου Εμμανουήλ και του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αλλά, παρά τα ενθαρρυντικά μηνύματα των αρχικών συναντήσεών μας, δεν ηδυνάμεθα να διανοηθώμεν ότι θα εσημειώναμεν τοιαύτην πρόοδον εις τόσον σύντομον χρονικόν διάστημα.
Πλέον του ενός έτους, οι εκ του Πατριαρχείου Μόσχας αδίκως εκδιωχθέντες Ορθόδοξοι Λιθουανοί ιερείς δύνανται πλέον να ασκούν την πίστιν των και να εκπληρώνουν τα ποιμαντικά των καθήκοντα χάρις εις την αποκατάστασιν της δικαιοσύνης παρά της Αγίας και Ιεράς Σύνοδου και την αποδοχήν των εις τους κόλπους του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Η Μήτηρ Ορθόδοξος Εκκλησία επανήλθεν εις την Λιθουανίαν μετά από την πλέον των τριών αιώνων άδικον αποβολήν αυτής. Η κοινότης του Οικουμενικού Πατριαρχείου εις την Λιθουανίαν συνεχίζει να αυξάνεται, αποτελουμένη από δέκα κληρικούς και δέκα ενορίες. Εις ολόκληρον την Λιθουανίαν, αι κοινότητες καλωσορίζουν ένα διαρκώς αυξανόμενον αριθμόν Λιθουανών, Ελλήνων, Ουκρανών, Λευκορώσσων, Ρώσσων πιστών, καθώς και Ορθόδοξων αδελφών τους άλλων εθνικοτήτων, οι οποίοι δύνανται πλέον να προσεύχωνται ελευθέρως και να λαμβάνουν δύναμιν και πνευματικήν καθοδήγησιν εντός της κοινότητος, ηνωμένοι με τας αρχάς της χριστιανικής ηθικής και αγάπης, όπως ακριβώς μία Εκκλησία πρέπει να είναι. Η Εξαρχία του Οικουμενικού Πατριαρχείου εν Λιθουανία έχει ήδη εγκαθιδρυθή, με επικεφαλής τον Πανοσιολογιώτατον ιερομόναχον κ. Ιουστίνον εδώ εις την Λιθουανίαν, διά να καθοδηγή τους πιστούς με την εμπειρίαν, την φροντίδα και την σοφίαν του.
Αυτό το Σαββατοκύριακον ετιμήσαμεν την συμπλήρωσιν δέκα ετών από της ενάρξεως του πολέμου της Ρωσσίας εναντίον της Ουκρανίας και την δευτέραν οδυνηράν επέτειον από της ενάρξεως της πλέον αιματηρού και βαναύσου φάσεως του – της ευρείας κλίμακος εισβολής της Ρωσσίας εις την Ουκρανίαν. Διά πρώτην φοράν, οι Ορθόδοξοι Ουκρανοί αδελφοί και αδελφαί μας είχον την ευκαιρίαν να συμμετέχουν εις την Θείαν Λειτουργίαν και να προσευχηθούν ελευθέρως υπέρ της νίκης της Ουκρανίας ενάντια εις την επιθετικότητα της Ρωσσίας και υπέρ της δικαίας ειρήνης δι’ όλους τους υπερασπιστάς της Ουκρανίας, οι οποίοι εθυσίασαν την ζωήν των και δι’ όσους συνεχίζουν να αγωνίζωνται υπέρ της ελευθερίας της Ουκρανίας και της δικής μας. Εις αυτούς προσετέθησαν ορθόδοξοι άλλων εθνικοτήτων και Χριστιανοί άλλων ομολογιών – ακριβώς όπως οι κληρικοί της Εξαρχίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου εις την Λιθουανίαν ήσαν εκεί, εντός του πλήθους, ομού μεθ’ όλων των άλλων πολιτών τη Λιθουανίας, εις τας συγκεντρώσεις υπέρ της Ουκρανίας και κατά τους εορτασμούς επί τη επετείω της ανεξαρτησίας της Λιθουανίας.
Δεν θα δυνηθώ ποτέ να εκφράσω πλήρως την ευγνωμοσύνην μου, τόσον προσωπικώς όσον και ως Πρωθυπουργός της Λιθουανίας, διά την αφοσίωσιν της Υμετέρας Παναγιότητος και της περί Αυτήν Αγίας και Ιεράς Συνόδου και όλων εις το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, οι οποίοι κατεστήσατε όλα αυτά δυνατά εντός τόσου συντόμου χρονικού διαστήματος.
Καθυστέρησα την απάντησίν μου, προκειμένου να μοιρασθώ μετά της Υμετέρας Παναγιότητος το γεγονός ότι την 7ην Φεβρουαρίου 2024 η Εξαρχία του Οικουμενικού Πατριαρχείου εις την Λιθουανίαν ανεγνωρίσθη επισήμως ως παραδοσιακός θρησκευτικός οργανισμός και κατεχωρήθη εις τον κατάλογον Νομικών Προσώπων της Λιθουανίας. Καθώς η Υμετέρα Παναγιότης γνωρίζει, άπασαι αι παραδοσιακαί θρησκευτικαί κοινότητες εις την Λιθουανίαν λαμβάνουν οικονομικήν υποστήριξιν, έστω και περιορισμένην, εκ του κρατικού προϋπολογισμού. Το υπουργικόν διάταγμα, το οποίον κατανέμει την χρηματοδότησιν κατά το τρέχον έτος εις όλους τους παραδοσιακούς θρησκευτικούς οργανισμούς και τας κοινότητας της Λιθουανίας, συμπεριλαμβανομένης της Εξαρχίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου εις την χώραν μας, υπεγράφη και ετέθη εις ισχύν την 19ην Φεβρουαρίου 2024. Η νομική καταχώρησις της εν Λιθουανία Εξαρχίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου μας δίδει την δυνατότητα της εκπληρώσεως και άλλων δεσμεύσεων, τας οποίας ανέλαβεν η κυβέρνησίς μας εντός του πλαισίου του Συμφώνου Συνεργασίας που υπεγράφη μεταξύ του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Κυβερνήσεως της Λιθουανίας κατά την διάρκειαν της Υμετέρας επισκέψεως τον περασμένον Μάρτιον. Επιτρέψατέ μοι να επαναλάβω, Παναγιώτατε, την εγκάρδιον προσωπικήν μου δέσμευσιν, καθώς και της κυβερνήσεώς μου, να σεβασθώμεν και να τιμήσωμεν τας διατάξεις του Συμφώνου αυτού και να το εφαρμόσωμεν εις το μέγιστον των δυνατοτήτων μας.
Παναγιώτατε, επιτρέψατέ μοι δι’ έτι μίαν φοράν να εκφράσω την βαθείαν ευγνωμοσύνην μου προς το Οικουμενικόν Πατριαρχείον και την Υμετέραν Παναγιότητα προσωπικώς διά τας παρεχομένας προσευχάς και ευλογίας προς την χώραν μου και τον λαό της, καθώς και διά την πατρικήν σας μέριμναν, ιδιαιτέρως προς τους Ορθοδόξους ημών αδελφούς και αδελφάς. Δράττομαι επίσης της ευκαιρίας να ευχηθώ εις την Παναγιότητά σας καλήν υγείαν και ανεξάντλητον ενέργειαν εις την εκτέλεσιν της αποστολής της με αγάπην, φροντίδα και απαράμιλλον διαύγειαν σκέψεως και λόγων που είναι τόσο σημαντικά όχι μόνον διά τους Ορθοδόξους εις όλον τον κόσμον αλλά και διά όλους ημάς που αναζητούμεν πνευματικήν καθοδήγησιν και επιστηριγμόν εις αυτούς τους απαιτητικούς καιρούς.
Ελπίζω ειλικρινώς ότι η Υμετέρα Παναγιότης θα επευλογήση την Λιθουανίαν διά μιάς νέας επισκέψεως και ότι θα ηγηθή της κοινής μας προσευχής διά δικαίαν ειρήνην εις την Ουκρανίαν και εις όλον τον κόσμον.
Μετά βαθυτάτου σεβασμού και εκτιμήσεως,
Ingrida Šimonyté