Στις πολυδιάστατες οικολογικές πρωτοβουλίες και δράσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου, τις οποίες ανέπτυξε κατά τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, αναφέρθηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, στην ομιλία του στην ημερίδα για την κλιματική αλλαγή που διοργάνωσε η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, το απόγευμα της Παρασκευής, 6 Σεπτεμβρίου 2024.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπογράμμισε ότι οι προσπάθειες της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας συνέβαλαν στην κινητοποίηση του χριστιανικού κόσμου και στην ένταξη της οικολογικής θεματικής στους οικουμενικούς διαλόγους, ενώ υπενθύμισε ότι η καθιέρωση, το 1989, της 1ης Σεπτεμβρίου, Εορτής της Ινδίκτου, ως ημέρας προσευχών για το φυσικό περιβάλλον, υιοθετήθηκε και από άλλες Χριστιανικές Εκκλησίες και διαχριστιανικούς οργανισμούς.
Σημείωσε δε ότι η Μεγάλη Εκκλησία δεν απευθύνθηκε μόνο προς τους Χριστιανούς, αλλά και προς όλες τις θρησκείες και προς κάθε άνθρωπο καλής θελήσεως, καλώντας σε πανστρατιά για την προστασία της ακεραιότητος της δημιουργίας.
“Η οικολογική μαρτυρία του Οικουμενικού Πατριαρχείου απετέλεσεν έναυσμα διά την θεολογίαν να μελετήση τας βαθυτέρας πνευματικάς, θρησκευτικάς και ηθικάς διαστάσεις του περιβαλλοντικού προβλήματος και να προβάλη το οικοφιλικόν περιεχόμενον της χριστιανικής ανθρωπολογίας και κοσμολογίας.
Θεολογικώς, και η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος κατανοείται ως προέκτασις της τραγικής αλλοτριώσεως της σχέσεως του ανθρώπου με τον Θεόν, της «αμαρτίας», η οποία έχει ολεθρίας συνεπείας διά την αυτοσυνειδησίαν του ανθρώπου, τας διανθρωπίνας σχέσεις και την σχέσιν ανθρώπου και φύσεως.
Πρώτη η Ορθόδοξος θεολογία ανέδειξεν εις την εποχήν μας τας κοσμολογικάς διαστάσεις και επιπτώσεις της αμαρτίας. Είναι αυτονόητον ότι το ενδιαφέρον της Ορθοδοξίας διά την προστασίαν της δημιουργίας δεν εγεννήθη απλώς ως αντίδρασις εις την σύγχρονον οικολογικήν κρίσιν.
Αυτή ήτο απλώς η ευκαιρία διά να εκφράση, να αναπτύξη και να προβάλη η Εκκλησία τας οικοφιλικάς αρχάς της. Το οικολογικόν πρόβλημα του παρόντος ήτο η αφορμή, όχι η αιτία της περιβαλλοντικής μερίμνης και μαρτυρίας της Εκκλησίας.
Η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος είναι συνέπεια και προέκτασις όλων όσων βιούμεν εν τη Εκκλησία, ολόκληρος η ζωή της οποίας έχει οικολογικήν υφήν και αναφοράν. Η εκκλησιαστική ζωή είναι «εφηρμοσμένη οικολογία».
Καθ’ εαυτήν η Εκκλησία είναι νίκη εναντίον όλων εκείνων των στάσεων, αι οποίαι, ιδεολογικώς και εμπράκτως, παράγουν οικοκαταστροφικάς τάσεις, όπως η αυτοαποθέωσις του ανθρώπου, ο εγωκεντρισμός, η πλεονεξία, η αδιαφορία διά τον συνάνθρωπον και διά τας μελλοντικάς γενεάς κ.α.”
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο Οικουμενικός Πατριάρχης σημείωσε ότι θα συνεχίσει τις προσπάθειές του για την προστασία του περιβάλλοντος, ιδιαιτέρως για την ευαισθητοποίηση της νέας γενιάς.
“Η Μετριότης ημών θα συνεχίση να προβάλλη το οικολογικόν δυναμικόν της Ορθοδοξίας και την αλήθειαν της δοξολογικής, μετοχικής, ευχαριστιακής και ασκητικής σχέσεως με την κτίσιν. Θα συνεχίσωμεν επίσης να αγωνιζώμεθα διά την ευαισθητοποίησιν της νέας γενεάς απέναντι εις τας συγχρόνους αρνητικότητας, χωρίς βεβαίως να αποσιωπώμεν τας θετικάς όψεις του συγχρόνου πολιτισμού. Η παιδική και η εφηβική ηλικία είναι η καταλληλοτέρα περίοδος εις την ζωήν του ανθρώπου διά να ενσταλαχθή εις τον νούν και την καρδίαν του ο σεβασμός διά την ιερότητα του ανθρωπίνου προσώπου και την ακεραιότητα και ωραιότητα της κτίσεως.”
Στο πλαίσιο της ημερίδας, ομιλίες πραγματοποίησαν ο πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Καθηγητής Προκοπής Παυλόπουλος, και οι Καθηγητές Σταμάτιος Κριμιζής και Χρήστος Ζερεφός, Πρόεδρος και Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών αντίστοιχα, καθώς και άλλοι ειδικοί επιστήμονες και προσωπικότητες, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε ο Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου κ. Κωνσταντίνος Μουτζούρης.