Το απόγευμα της Τετάρτης, 19 Ιουνίου, ο Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων χοροστάτησε στον Πανηγυρικό Εσπερινό και κήρυξε τον θείο λόγο στον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου Καβασίλων για την εορτή του Αγίου Νικολάου του Καβάσιλα.
Μετά το πέρας του Πανηγυρικού Εσπερινού, στον αύλειο χώρο του Δημοτικού Σχολείου Καβασίλων πραγματοποιήθηκαν οι καθιερωμένες πολιτιστικές εκδηλώσεις υπό τον τίτλο «Καβασίλεια 2024», οι οποίες εντάσσονται στο πλαίσιο των «Λ΄ Παυλείων».
Ο Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων κατά την έναρξη της εκδήλωσης προσέφερε τα αναμνηστικά των «Λ´ Παυλείων» στους συμμετέχοντες, εκφράζοντας παράλληλα τις ευχαριστίες του για τη συμμετοχή τους, ενώ κηρύτοντας τον θείο λόγο κατά τον Πανηγυρικό Εσπερινό ανέφερε μεταξύ άλλων: «Της θύραθεν σοφίας, κάτοχος γενόμενος, της άνωθεν γνώσεως θησαυρός εδείχθης, τη καθαρά σου ζωή, θεόφρον Νικόλαε».
Με αυτούς τους λόγους εγκωμιάζει ο ιερός υμνογράφος τον εορταζόμενο και ιδιαιτέρως τιμώμενο από την ενορία σας άγιο Νικόλαο τον Καβάσιλα.
Έγινες, ψάλαμε και εμείς προ ολίγου, κάτοχος της σοφίας του κόσμου, της σοφίας των ανθρώπων, αποδείχθηκες όμως θησαυρός της θείας γνώσεως με την καθαρά σου ζωή.
Και πράγματι ο άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας ήταν ένας άνθρωπος, ο οποίος σπούδασε κοντά στους πιο σοφούς διδασκάλους της εποχής του, στη Θεσσαλονίκη και στην Κωνσταντινούπολη, όλους τους κλάδους της ανθρωπίνης σοφίας. Ήταν ένας άνθρωπος που διακρίθηκε για τις γνώσεις του και τις ικανότητές του στη ρητορική, στη φιλοσοφία, στην ποίηση και στην αστρονομία, όπως αποδεικνύεται από τα έργα του, που σώζονται μέχρι σήμερα και προκαλούν τον θαυμασμό των μελετητών.
Δεν αρκέσθηκε όμως ο άγιος Νικολαος μόνο στην ανθρώπινη σοφία, την οποία κατέκτησε, ούτε και διακρίθηκε μόνο σε αυτήν. Αγωνίσθηκε να αποκτήσει και την άνωθεν σοφία, τη σοφία του Θεού.
Και αν κατόρθωσε να γίνει κάτοχος της ανθρωπίνης σοφίας, κατόρθωσε να αποκτήσει ακόμη περισσότερη θεία σοφία, ώστε ο ιερός υμνογράφος να τον εγκωμιάζει ως «θησαυρόν της άνωθεν γνώσεως».
Και πως συνέβη αυτό; Συνέβη, διότι ενώ η ανθρώπινη γνώση και σοφία είναι πεπερασμένη, όπως πεπερασμένος είναι και ο ανθρώπινος νους, η «άνωθεν σοφία», η σοφία την οποία προσφέρει ο Θεός στον άνθρωπο, δεν έχει όρια. Γι’ αυτό και ο άνθρωπος όσο ευφυής και αν είναι, όση μνήμη και αν διαθέτει, όσα χαρίσματα και αν έχει, όση προσπάθεια και αν καταβάλλει, όσο και αν μελετά νυχθημερόν και σε όλη του τη ζωή, δεν μπορεί να υπερβεί και να ξεπεράσει κάποια όρια που υπάρχουν και περιορίζουν τις γνώσεις του.
Το διαπιστώνουμε αυτό και στις ημέρες μας, καθώς, παρότι η επιστήμη έχει προχωρήσει πολύ περισσότερο από ό,τι τον 14ο αιώνα, στην εποχή δηλαδή που ζούσε ο άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας, παρότι η τεχνολογία μας προσφέρει άπειρες δυνατότητες να ερευνήσουμε και να διευρύνουμε τις γνώσεις μας σε πολλούς τομείς της επιστήμης, απέχουμε ακόμη πολύ από το να γνωρίζουμε τα πάντα. Γι’ αυτό και οι μεγαλύτεροι επιστήμονες παραδέχονται ότι δεν μπορούν να απαντήσουν σε όλα τα ερωτήματα που θέτει ο άνθρωπος και ο κόσμος γύρω μας, και τα οποία ερευνούν και προσπαθούν καθημερνά για να τα εξηγήσουν.
Δεν ισχύει το ίδιο όμως με την «άνωθεν σοφία», με τη σοφία του Θεού, για την οποία δεν υπάρχουν όρια. Η σοφία του Θεού είναι άπειρη και ο Κύριός μας, ο Χριστός, είναι η σοφία του Θεού, «εν ω εισί πάντες οι θησαυροί της σοφίας και της γνώσεως απόκρυφοι», όπως γράφει ο ιδρυτής της τοπικής μας Εκκλησίας, ο απόστολος Παύλος.
Και ο Θεός προσφέρει αυτή τη σοφία και σε εμάς τους ανθρώπους, αρκεί να συντρέχουν κάποιες προϋποθέσεις.
Η πρώτη προϋπόθεση είναι να πιστεύουμε στον Θεό και να του ζητούμε τη σοφία του. Ο Θεός δεν την δίδει υποχρεωτικά σε όσους δεν την θέλουν, γιατί αυτοί δεν μπορούν και να την αξιοποιήσουν.
Η δεύτερη προϋπόθεση είναι η καθαρότητα της καρδίας. Η σοφία του Θεού δεν μπορεί να κατοικήσει στον νου και στην ψυχή του ανθρώπου, όταν ο νους είναι απασχολημένος με πονηρούς λογισμούς και αμαρτωλές σκέψεις. Δεν μπορεί να ενοικήσει στην καρδιά του ανθρώπου, όταν αυτή είναι πλήρης από επιθυμίες κακές, από κακίες και πάθη. Δεν μπορεί να ενοικήσει στην ψυχή που φθονεί, που μισεί, που είναι προσκολλημένη στα υλικά πράγματα, που επιθυμεί και επιδιώκει μόνο τα γήινα και τα σαρκικά. Διότι, ακόμη και εάν δώσει ο Θεός τη σοφία του σε έναν άνθρωπο που έχει έναν τέτοιο νου και μία τέτοια ψυχή, η σοφία του δεν θα τον ωφελήσει, γιατί όλα όσα υπάρχουν μέσα στο νου και τη ψυχή του ανθρώπου, δεν θα της επιτρέψουν να κατοικήσει.
Γι’ αυτό και χρειάζεται καθαρή καρδιά. Χρειάζεται ο άνθρωπος να αγωνίζεται να αποδιώκει από την ψυχή και τον νου του την κακία και την αμαρτία, αλλά και να την καθαρίζει με τα μυστήρια της Εκκλησίας μας, και ιδίως με το μυστήριο της ιεράς εξομολογήσεως, της καθαράς εξομολογήσεως, ώστε να μπορεί να ενοικήσει η σοφία του Θεού.
Αυτή την καθαρή καρδιά και τον καθαρό νου διέθετε και ο άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας, ο οποίος αγωνιζόταν μέσα στον κόσμο που ζούσε και μέσα στα προβλήματα της εποχής του και της καθημερινότητας να διατηρεί την ψυχή του καθαρή από την αμαρτία και την κακία του κόσμου και του πονηρού και δεν έπαυε να ζητά από τον Θεό να του δώσει τη σοφία του.
Έτσι αξιώθηκε να την λάβει και να αναδειχθεί «της άνωθεν γνώσεως θησαυρός», ώστε να τιμάται και από τους συγχρόνους του αλλά και από εμάς σήμερα.
Δεν είχε όμως μόνο ο άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας τη δυνατότητα να αποκτήσει τη θεία σοφία. Την έχουμε όλοι, γιατί ο Θεός δεν την στερεί από κανέναν. Αρκεί, όπως είπαμε, να πληρούμε τις προϋποθέσεις. Να προσφέρουμε στον Θεό καθαρή καρδιά και να του ζητούμε να μας χαρίσει τη σοφία του, αυτή την οποία έδωσε και στον άγιο Νικόλαο που ήταν πανεπιστήμων, αλλά και στους μαθητές του, που ήταν ταπεινοί ψαράδες, και με την οποία τους ανέδειξε «πανσόφους», ώστε να κηρύξουν τον Ευαγγέλιό του σε όλο τον κόσμο.
Χρειάζεται πάνω από όλα καθαρά καρδία, «καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί ο Θεός», για να μπορέσουμε σ᾽ αυτή την καθαρή καρδιά, μακριά από τα πάθη, μακριά από τις αμαρτίες, μακριά από τις κακίες να διατηρούμε το Πνεύμα το Άγιο, τη θεία σοφία, που με τις πρεσβείες του αγίου Νικολάου την εύχομαι σε όλους μας.
