Την Κυριακή 30 Νοεμβρίου/13 Δεκεμβρίου εορτάστηκε στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων η εορτή της μνήμης του Αγίου Ενδόξου Αποστόλου Ανδρέα του Πρωτοκλήτου στην εν τη Δυτική Ιερουσαλήμ Ιερά Μονή του Τιμίου Σταυρού, στην οποία διατηρείται η παράδοση ότι φυτεύτηκε το τρισύνθετο ξύλο από πεύκο, κέδρο και κυπαρίσσι, επί του οποίου προσηλώθη και εσταυρώθη για τη σωτηρία μας ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός.
Στην ιστορική αυτή μονή, όπου λειτουργούσε η Ανωτάτη Θεολογική Σχολή από το 1845 έως το 19909 και στο ναό της οποίας διατηρούνται τοιχογραφίες Βυζαντινής και Γεωργιανής τέχνης προεξήρχε της Θείας Λειτουργίας κατά την εορτή ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος, συλλειτουργούντων του Μητροπολίτου Καπιτωλιάδος κ. Ησυχίου και του Αρχιεπισκόπου Πέλλης κ. Φιλουμένου, του Γέροντος Καμαράση Αρχιμανδρίτου π. Νεκταρίου και του Ιεροδιακόνου π. Ευλογίου, ψάλλοντος του Μητροπολίτου Ελενουπόλεως κ. Ιωακείμ, παρουσία του Γενικού Προξένου της Ελλάδος εις τα Ιεροσόλυμα κ. Ευαγγέλου Βλιώρα με τη συμμετοχή ελαχίστων πιστών.
Στο Κοινωνικό της θείας Λειτουργίας ο Μακαριώτατος κήρυξε το θείο λόγο λέγοντας:
«Τη επαύριον πάλιν ειστήκει ο ᾿Ιωάννης και εκ των μαθητών αυτού δύο, και εμβλέψας τω ᾿Ιησού περιπατούντι λέγει· ίδε ο αμνός του Θεού. και ήκουσαν αυτού οι δύο μαθηταί λαλούντος, και ηκολούθησαν τω ᾿Ιησού….
ην Ανδρέας ο αδελφός Σίμωνος Πέτρου εις εκ των δύο των ακουσάντων παρά ᾿Ιωάννου και ακολουθησάντων αυτώ». (Ιωάν. 1: 35-37, 40).
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Ευλαβείς Χριστιανοί,
Η δύναμις του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού του Σωτήρος ημών Χριστού συνήγαγε πάντας ημάς εν τω ιερώ προσκυνηματικώ τούτω τόπω της Μονής, δηλονότι του Σταυρού, ίνα εορτάσωμεν την μνήμην του κήρυκος της πίστεως και υπηρέτου του θείου Λόγου Ανδρέου του Αποστόλου του και «Πρωτοκλήτου» επικληθέντος.
Ο Απόστολος Ανδρέας μετά του αδελφού αυτού Σίμωνος Πέτρου εχρημάτισαν μαθηταί του αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού, ως μαρτυρεί εν τω Ευαγγελίω αυτού ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος (Ιωάν. 1, 35-37, 40). Όταν ο Ιωάννης ο Βαπτιστής είδε τον Ιησούν μετά το βάπτισμα Αυτού εν τω Ιορδάνη ποταμώ και είχε πλησίον του δύο μαθητάς του, τον Ανδρέαν και τον Ιωάννην [τον Ευαγγελιστήν] δεικνύει προς αυτούς τον Κύριον λέγων: «ίδε ο αμνός του Θεού» (Ιωάν 1,36) και ούτοι ηκολούθησαν τω Ιησού. «Ην Ανδρέας ο αδελφός Σίμωνος Πέτρου εις εκ των δύο των ακουσάντων παρά Ιωάννου και ακολουθησάντων αυτώ· ευρίσκει ούτος πρώτος τον αδελφόν τον ίδιον Σίμωνα και λέγει αυτώ· ευρήκαμεν τον Μεσσίαν· ο εστι μεθερμηνευόμενον Χριστός», (Ιωάν. 1, 41-42).
Το ως άνω γεγονός είχεν ως αποτέλεσμα την μετά την σύλληψιν υπό του Ηρώδου του Ιωάννου του Βαπτιστού, οριστικήν κλήσιν του Πέτρου και του Ανδρέου υπό του Κυρίου, όταν εύρεν αυτούς παρά την θάλασσαν της Γαλιλαίας, «βάλλοντας αμφίβληστρον εις την θάλασσαν· ήσαν γαρ αλιείς· και λέγει αυτοίς· δεύτε οπίσω μου και ποιήσω υμάς αλιείς ανθρώπων. οι δε ευθέως αφέντες τα δίκτυα ηκολούθησαν αυτώ», (Ματθ. 4, 18-20).
Σχολιάζων το αυθόρμητον και την προθυμίαν του Ανδρέου και του αδελφού αυτού Πέτρου, ο ιερός Χρυσόστομος λέγει: «Σκόπει δε αυτών και την πίστιν και την υπακοήν· και γαρ εν μέσοις τοις έργοις όντες, ακούσαντος αυτού [του Χριστού] κελεύοντος, ουκ ανεβάλοντο, ουχ υπερέθεντο, ουκ είπον: Υποστρέψαντες οίκαδε, διαλεχθώμεν τοις προσήκουσιν, αλλά πάντα αφέντες είποντο».
Βεβαίως την πίστιν ταύτην εις τον «Αμνόν του Θεού», δηλονότι τον Χριστόν ενέσπειρεν εις την καρδίαν του θεηγόρου Ανδρέου ο μέγας της ερήμου κήρυξ της μετανοίας και διδάσκαλος Αυτού, ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος ως αναφωνεί και ο υμνωδός αυτού: «ο τω Προδρόμου φωτί μεταμορφωμένος, ότε το απαύγασμα το ενυπόστατον της πατρικής δόξης έφανεν ανθρώπων γένος, δι’ ευσπλαγχνίαν σώσαι βουλόμενος, τότε πρώτος ένδοξε τούτω προσέδραμες, καταυγασθείς την διάνοιαν, τελειοτάτη, μαρμαρυγή αυτού της Θεότητος· όθεν και κήρυξ και Απόστολος, χρηματίσας Χριστού του Θεού ημών· Ον ικέτευε σώσαι και φωτίσαι τας ψυχάς ημών».
Εξ άλλου την εν τω φωτί του Προδρόμου, γενομένην μεταμόρφωσιν των αυταδέλφων Αποστόλων, κατά την συνάντησίν των μετά του Σωτήρος Χριστού, εκφράζει εν τη διδασκαλία και τω κηρύγματι αυτού ο Απόστολος Πέτρος λέγων: «Τας ψυχάς υμών ηγνικότες εν τη υπακοή της αληθείας διά Πνεύματος … αναγεγεννημένοι ουκ εκ σποράς φθαρτής, αλλά αφθάρτου, διά λόγου ζώντος Θεού και μένοντος εις τον αιώνα· διότι πάσα σαρξ ως χόρτος, και πάσα δόξα ανθρώπου ως άνθος χόρτου· εξηράνθη ο χόρτος, και το άνθος αυτού εξέπεσε· το δε ρήμα Κυρίου μένει εις τον αιώνα. τούτο δε εστι το ρήμα το ευαγγελισθέν εις υμάς». (Α΄ Πετρ. 1, 22-25).
Με άλλα λόγια, αγαπητοί μου αδελφοί, «το ρήμα Κυρίου το ευαγγελισθέν εις ημάς» υπό των αγίων Αποστόλων Ανδρέου του Πρωτοκλήτου και Πέτρου του φίλου του Χριστού είναι ο ζων λόγος του Θεού, δηλονότι η άφθαρτος εν Χριστώ ζωή των αγαπώντων τον Χριστόν, ως τούτο μαρτυρεί το μέχρι σήμερον σωζόμενον άφθαρτον λείψανον και δη η ιερά κάρα [τιμία κεφαλή] του αγίου ημών ενδόξου Αποστόλου Ανδρέου εκ του μαρτυρικού θανάτου αυτού.
Ούτος ημών ο άγιος του Θεού, ο των Αποστόλων Πρωτόκλητος γενόμενος, εσφράγισε το εις πολλάς χώρας και πόλεις της Οικουμένης κηρυχθέν Ευαγγέλιον του Χριστού, διά του μαρτυρικού αυτού αίματος, μιμούμενος τα πάθη Αυτού [του Χριστού] μέχρι θανάτου, ως εναργέστατα διατυπώνει τούτο ο υμνωδός αυτού:
«Ως πρωτόκλητον πάντων των Μαθητών, και αυτόπτην του Λόγου και υπουργόν, Ανδρέα Απόστολε, κατά χρέος τιμώμέν σε, τω γαρ Αμνώ τω αίροντι, του κόσμου τα πταίσματα, αδιστάκτω πόθω, θερμώς ηκολούθησας· όθεν και του πάθους, κοινωνός ανεδείχθης, του σαρκί υπομείναντος, εκουσίως τον θάνατον. Διά τούτο βοώμέν σοι. Πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, των πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοις εορτάζουσι πόθω, την αγίαν μνήμην σου».
Όντως μετά ιερού πόθου εορτάζομεν σήμερον την μνήμην του αγίου ενδόξου Αποστόλου Ανδρέου, του οποίου το άφραστον κάλλος της ψυχής αυτού προιδών ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός εκάλεσεν αυτόν εις το αποστολικόν αξίωμα, φανερώσας αυτώ ότι Αυτός εστίν ο εν τω Μωσαικώ Νόμω και τοις Προφήταις κηρυχθείς Μεσσίας, τουτέστιν Σωτήρ του κόσμου, ο εκ Παρθένου Μαρίας γεννηθείς εν τω σπηλαίω της Βηθλεέμ και υπό των μάγων προσκυνηθείς.
Ημείς, αγαπητοί μου, καλούμεθα υπό του πανευφήμου αγίου Αποστόλου Ανδρέου σήμερον κατά την θείαν ευχαριστιακήν και αναίμακτον λατρείαν, ίνα προσκυνήσωμεν και προσπέσωμεν Αυτώ και κλαύσωμεν εναντίον Κυρίου του ποιήσαντος ημάς· ότι Αυτός εστίν ο Θεός ημών και ημείς λαός νομής Αυτού και πρόβατα [νοητά] χειρός Αυτού», (Ψαλμ. 94, 6-7). Έτι δε δεηθώμεν «του Κυρίου κατευθύναι ημών τας καρδίας εις την αγάπην του Θεού και εις την υπομονήν του Χριστού», (Β’ Θεσ. 3,5). Έτη πολλά και ευλογημένα Χριστούγεννα, απηλλαγμένα της λοιμώδους νόσου! Αμήν.
Μετά τη θεία Λειτουργία ο καλώς επιμελούμενος της συντηρήσεως της Μονής, Αρχιεπίσκοπος Πέλλης κ. Φιλούμενος παρέθεσε κέρασμα σε όλους και το μεσημέρι τράπεζα στην Πατριαρχική Συνοδεία και τον κ. Γενικό Πρόξενο της Ελλάδος στα Ιεροσόλυμα κ. Ευάγγελο Βλιώρα.
