Την Τετάρτη, 29 Νοεμβρίου 2023, εορτάσθηκε από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων η μνήμη του αγίου Νέου Ιερομάρτυρος Φιλουμένου του Αγιοταφίτου και του συνεορτάζοντος Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ματθαίου.
Κατά την εορτήν ταύτην η Εκκλησία, ιδία η των Ιεροσολύμων, ενθυμείται ότι την 29ην Νοεμβρίου του έτους 1979, ο τότε ηγούμενος του Φρέατος Αγιοταφίτης Αρχιμανδρίτης Φιλούμενος εύρε μαρτυρικόν θάνατον υπό ανοσίου χειρός εις το προσκύνημα του Φρέατος του Ιακώβ κατά την ώραν του Εσπερινού.
Προς τιμήν του αγίου Νέου Ιερομάρτυρος Φιλουμένου και του συνεορτάζοντος Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ματθαίου ετελέσθη εις το Φρέαρ του Ιακώβ θεία Λειτουργία την πρωΐαν, προεξάρχοντος του Αρχιμανδρίτου π. Λεοντίου και συλλειτουργούντων Ιερέων της περιοχής αυτής, φιλοξενούντος του ηγουμένου και ιδρυτού του περικαλλούς Ναού της Αγίας Φωτεινής της Σαμαρείτιδος οσιωτάτου Αρχιμανδρίτου π. Ιουστίνου, εν συμμετοχή ολίγου αριθμού πιστών εξ αιτίας της εμπολέμου καταστάσεως.
Διά την εορτήν ταύτην ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος απέστειλε το κάτωθι κήρυγμα Αυτού:
«Ει ο κόσμος υμάς μισεί, γινώσκετε ότι εμέ πρώτον υμών μεμίσηκεν…ει εμέ εδίωξαν, και υμάς διώξουσιν», (Ιωάν. 15, 18-20), λέγει Κύριος.
Αγαπητοί εν Χριστώ Αδελφοί,
Ευλαβείς Χριστιανοί,
Η χάρις του Αγίου Πνεύματος συνήγαγε πάντας ημάς εν τω ιερώ τούτω τόπω της ομολογίας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού εις την Σαμαρείτιδα γυναίκα ότι «ο ερχόμενος Μεσσίας ο λεγόμενος Χριστός… εγώ ειμι ο λαλών σοι», (Πρβλ. Ιωάν. 4, 25-26) αφ’ ενός· και εν τω τόπω του μαρτυρίου του ομολογητού και μάρτυρος Αγίου Φιλουμένου, ίνα εορτίως τιμήσωμεν την σεπτήν αυτού μνήμην αφ’ ετέρου.
Ο Ιερομάρτυς Φιλούμενος αποδημήσας εκ της νήσου Κύπρου εις την Αγίαν Γην, ενετάχθη εις το μοναστικόν τάγμα των Σπουδαίων, τουτέστιν την Αγιοταφιτικήν Αδελφότητα, ένθα διεκρίθη διά τον ένθεον αυτού ζήλον, την μετ’ αυταπαρνήσεως διακονίαν του εις τα Πανάγια Προσκυνήματα και ιδιαιτέρως την μέριμνάν του διά το χριστεπώνυμον ημών ποίμνιον, ακούων εις το κήρυγμα του θεσπεσίου Παύλου λέγοντος: «… νουθετούντες πάντα άνθρωπον και διδάσκοντες πάντα άνθρωπον εν πάση σοφία, ίνα παραστήσωμεν πάντα άνθρωπον τέλειον εν Χριστώ ‘Ιησού·», (Κολ. 1,28).
Όπως ο μακάριος Παύλος έσπευδε τέλειον ποιήσαι πάντα άνθρωπον «εν ταίς αρεταίς ή εν τη γνώσει του κατά Χριστόν μυστηρίου», ως ερμηνεύει ο Ζιγαβηνός, ούτω και ο Πατήρ ημών Φιλούμενος ουκ επαύσατο νουθετών, τουτέστιν συμβουλεύων και διδάσκων κάθε άνθρωπον, ότι ο Χριστός είναι ο Σωτήρ του κόσμου, η αλήθεια και το φως. Και τούτο διότι, ως λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος μακράν του Χριστού δεν υπάρχει τελειότης. «Τέλειον άνθρωπον, ουκ εν νόμω [Μωσαικώ] ουδέ εν αγγέλοις, αλλ’ εν Χριστώ».
Την εν Χριστώ τελειότητα αυτού, την ένωσίν του δηλονότι μετά του Χριστού, επέτυχεν ο άγιος Φιλούμενος, γενόμενος συμμάρτυς του σταυρικού πάθους του Χριστού, δίδων την μαρτυρίαν του αίματος, την οποίαν [μαρτυρίαν] δεν απεδέχθη ο φονεύσας αυτόν. Είδεν ο Παύλος τον Κύριον εν εκστάσει λέγοντα αυτώ: «σπεύσον και έξελθε εν τάχει εξ ‘Ιερουσαλήμ, διότι ου παραδέξονταί σου την μαρτυρίαν περί εμού», (Πραξ. 22,18).
Ο άγιος Φιλούμενος ανήκει εις το νέφος των μαρτύρων (Εβρ. 12,1) των μαρτυρησάντων υπέρ της αληθείας και υπέρ της Εκκλησίας του Θεού, ην περιεποιήσατο διά του ιδίου αίματος» (Πραξ. 20,28). Τούτο σημαίνει ότι το ένδοξον μαρτύριον του Χριστού είναι εκείνο, το οποίον εθεμελίωσε την Εκκλησίαν του Θεού, διά την σωτηρίαν των ανθρώπων. Η δε Εκκλησία των Ιεροσολύμων χαίρεται εν Κυρίω, διότι «πρώτη έσχε την απολύτρωσιν διά του αίματος Αυτού [του Χριστού] την άφεσιν των παραπτωμάτων κατά τον πλούτον της χάριτος Αυτού» (Εφ. 1,7). Το γεγονός τούτο εξαίρει υμνολογικώς ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός λέγων: «Χαίρε Σιών αγία, Μήτηρ των Εκκλησιών Θεού κατοικητήριον συ γαρ εδέξω πρώτη άφεσιν αμαρτιών διά της Αναστάσεως».
Με άλλα λόγια, το μαρτύριον του Αγίου Φιλουμένου αποτελεί την εις τους αιώνας επεκτεινομένην μαρτυρίαν του αίματος του Χριστού, το οποίον εδόθη ως λύτρον και ηλευθέρωσεν ημάς εκ της αιχμαλωσίας των αμαρτιών ημών. Προσέτι δε αποτελεί μαρτυρίαν εν τη αγία Γη Ιερών Προσκυνημάτων, των μαρτυρούντων το μυστήριον της ευσεβείας, της ενσαρκώσεως δηλονότι του Θεού Λόγου και Σωτήρος ημών Χριστού του σταυρικού Αυτού μαρυτρίου και της Αναστάσεως. Η δε πόλις των Ιεροσολύμων, ποτισθείσα με το τίμιον αίμα του Δικαίου, τουτέστιν του Σωτήρος ημών Χριστού, μετεπλάσθη εις πηγήν αείρρυτον, αναβλύζουσαν το θεόρρυτον αίμα «του μάρτυρος του πιστού και αληθινού του Χριστού», (Πρβλ. Αποκάλ. 3,14).
Ο μάρτυς ούτος, «ο πιστός, ο πρωτότοκος των νεκρών και ο άρχων των βασιλέων της γης, τω αγαπώντι ημάς και λούσαντι ημάς από των αμαρτιών ημών εν τω αίματι αυτού», (Αποκάλ. 1,5), απεκάλυψε την σημασίαν του ανεξιχνιάστου όντως μυστηρίου του μαρτυρίου του Σταυρού του Σωτήρος ημών Χριστού , του Οποίου (Χριστού) κάθε πιστός καλείται να μιμηθή το μαρτύριον. «Ει εμέ εδίωξαν και υμάς διώξουσιν· ει τον λόγον μου ετήρησαν και τον υμέτερον τηρήσουσιν», (Ιωάν. 15,20) λέγει Κύριος.
Ερμηνεύων τους ανωτέρω Κυριακούς λόγους ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας λέγει: «Ίσον ως ει έλεγεν [ο Χριστός]: εγώ των όλων ο ποιητής, ο πάντα υπό χείρα έχων τα τε εν τω ουρανώ και τα επί γης, ου χαλινόν επέθηκα τοις θυμοίς… και διωκόμενος εκαρτέρουν καίτοι του διαλύσαι έχων την εξουσίαν. Όταν ούν άρα διώκησθε και αυτοί, διακαρτερούντες παραχρήμα την των μισούντων αποτροπήν… διά των αυτών έρχεσθε θελημάτων, ίνα και της ομοίας μετάσχητε δόξης. Οι γαρ συμπάσχοντες και συμβασιλεύσουσιν». [Και αναλυτικώτερον, «σαν να είπε ο Χριστός· εγώ είμαι ο Δημιουργός των πάντων και έχω υπό τον έλεγχόν μου τα πάντα, τα πράγματα τα εν ουρανώ και τα επί γης, δεν έθεσα χαλινόν εις τους θυμούς αυτών… αλλά μάλλον επέτρεψα εις αυτούς να επιλέξουν τι εφαίνετο ορθόν/σωστόν εις αυτούς, και να πράξουν ο, τι δήποτε επιθυμούν , αν και είχα την δύναμιν να εμποδίσω τούτο, όταν εδιωκόμην. Λοιπόν, όταν διώκησθε υπομείνατε προς στιγμήν την αποστροφήν αυτών, οι οποίοι σας μισούν… και επιδιώξατε τους ομοίους σκοπούς που επεδίωξα και εγώ, διά να δύνασθε να συμμετέχετε της ιδίας δόξης. Διότι αυτοί, οι οποίοι συμπάσχουν μετ’ εμού θα συμβασιλεύσουν μετ’ εμού].
Τούτο ακριβώς επεδίωκεν και ο σήμερον τιμώμενος άγιος Ιερομάρτυς Φιλούμενος, μιμούμενος τον Ιησούν Χριστόν εν τω συμπάσχειν μετ’ Αυτού και συμβασιλεύειν μετ’ Αυτού εν τη επουρανίω του Χριστού βασιλεία μετά πάντων των συμμαρτύρων αυτού και ιδίως μετά της μεγαλομάρτυρος Φωτεινής της Σαμαρείτιδος γυναικός, εις την οποίαν ο Κύριος «εξαπέστειλεν το φως και την αλήθείαν Αυτού», (Πρβλ. Ψαλμ. 42,3).
Ημείς, αγαπητοί μου αδελφοί, παρακαλέσωμεν τον Πατέρα ημών Φιλούμενον, του οποίου το εναπομείναν άφθαρτον αυτού λείψανον κατακοσμεί την Εκκλησίαν του Χριστού, ίνα ταίς ικεσίαις αυτού συν ταίς πρεσβείαις της Υπερευλογημένης Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, αξιωθώμεν ως λέγει ο θείος Παύλος, «αξίως περιπατήσαι της κλήσεως, ης εκλήθημεν» (Εφ. 4,1). Η δε ειρήνη και αγάπη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού είη μετά πάντων των αγαπώντων Αυτόν. Αμήν. Έτη πολλά και ευλογημένα Χριστούγεννα.
Πηγή: Πατριαρχείο Ιεροσολύμων
