Τη στήριξή της προς την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία υπό τον Μητροπολίτη Ονούφριο (Πατριαρχείο Μόσχας) εξέφρασε η Ιερά Σύνοδος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος, σε συνεδρίασή της στις 12 Σεπτεμβρίου, μετά την απαγόρευση της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (UOC) από το Ουκρανικό Κοινοβούλιο τον Αύγουστο του 2024.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Εκκλησίας της γειτονικής χώρας, το θέμα αυτό συζητήθηκε σε τακτική συνεδρίαση της Συνόδου, όπου εξετάστηκαν αρκετά θέματα και γεγονότα που αφορούν την εκκλησιαστική ζωή της ίδιας της χώρας αλλά και γενικότερα.
«Η Σύνοδος έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση που επικρατεί με την αδελφή Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία καταργήθηκε διοικητικά από το Ουκρανικό Κοινοβούλιο, με το νομοσχέδιο 8371, και έτσι εκατομμύρια πιστοί, που εκκλησιάζονται σε αυτήν την Εκκλησία, στερούνται το βασικό δικαίωμα της θρησκευτικής λατρείας», αναφέρει στην ανακοίνωσή της η Αρχιεπισκοπή.
Επίσης, συνεχίζει , λέγοντας: «Προσευχόμαστε κι εκφράζουμε τη συμπαράστασή μας στον Προκαθήμενο της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κ. Ονούφριο, στους αδελφούς επισκόπους και στον πιστό λαό της. Προσευχόμαστε να τους δώσει ο φιλεύσπλαχνος Θεός τη δύναμη να υπομείνουν και να ξεπεράσουν αυτές τις δοκιμασίες».
Τέλος, η Ιερά Σύνοδος της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος αναφέρει ότι «προσεύχεται για την ενότητα όλων των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών, που αποτελούν το Σώμα του Χριστού».
Ολοένα και μεγαλύτερη απομάκρυνση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο
Η στάση αυτή της Αρχιεπισκοπής έρχεται σε πλήρη αντίθεση με αυτή του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίο έχει χορηγήσει τον Τόμο της Αυτοκεφαλίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας υπό τον Μητροπολίτη Επιφάνιο, τορπιλίζοντας έτσι τις προσπάθειες που καταβάλει εδώ και δύο χρόνια ο Οικουμενικός Πατριάρχης προκειμένου να επαναφέρει σε ευχαριστιακή κοινωνία την Εκκλησία της γειτονικής χώρας, μετά από μισό περίπου αιώνα στην αφάνεια.
Μάλιστα, ο Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος κ. Στέφανος είχε μιλήσει σχετικά με το πότε και υπό ποιες προϋποθέσεις θα λάβει τον Τόμο της Αυτοκεφαλίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Συγκεκριμένα, είχε τονίσει πως δεν μπορεί να εκτιμηθεί (σ.σ. το πότε θα χορηγηθεί το Αυτοκέφαλο). “Μπορεί να είναι αύριο, μπορεί και μεθαύριο. Θα πρέπει να προσέχουμε την Εκκλησία, να χτίζουμε σχέσεις με άλλες τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες. Θα έρθει όταν εκπληρωθεί ο καιρός, όπως είπε και ο Απόστολος Παύλος”, τόνισε.
Επιπλέον, είχε αναφέρει ότι οι όροι οι οποίοι είχαν τεθεί σχετικά με την χορήγηση Αυτοκεφαλίας ήταν “απαράδεκτοι”. “Το Οικουμενικό Πατριαρχείο αν μας δώσει έναν Τόμο θα τον δεχθούμε, αλλά είναι απαράδεκτοι οι όροι που τίθενται σε εμάς. Μας ζητούν να εγκαταλείψουμε το όνομα Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία, να εγκαταλείψουμε τη μακεδονική διασπορά και να αναγνωρίσουμε την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας”, είχε δηλώσει χαρακτηριστικά.
Πλήρης ευθυγράμμιση με την νέα κυβέρνηση
Είναι αξιοσημείωτο ότι σε άμεση ευθυγράμμιση με τις επιδιώξεις και τη στάση της νέας -εθνικιστικής- κυβέρνησης των Σκοπίων τάσσεται η Αρχιεπισκοπή Αχρίδος. Υπενθυμίζεται ότι οι επικεφαλής της νέας κυβέρνησης, πρόεδρος και πρωθυπουργός, έσπευσαν να αμφισβητήσουν τη Συμφωνία των Πρεσπών που έχει υπογραφεί με την Ελλάδα, αποκαλώντας “Μακεδονία” τη χώρα τους.
Αντίστοιχα, φαίνεται ότι και ο Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος, εδώ και δύο χρόνια που ο Οικουμενικός Πατριάρχης δέχθηκε σε ευχαριστιακή κοινωνία την Εκκλησία της βαλκανικής χώρας, έχει εμφανίσει δύο πρόσωπα. Το ένα αφορά στην προσήλωση των αρχών που πρεσβεύει το Οικουμενικό Πατριαρχείο με δηλώσεις όπως “με υπομονή περιμένουμε τον Τόμο της Αυτοκεφαλίας” και ένα δεύτερο πιο “εμπρηστικό” με διακηρύξεις όπως “το Αχρίδος είναι για τους ελληνόφωνους, εμείς ονομαζόμαστε Μακεδόνες”.
“Έχουμε το δικό μας όνομα, αυτό το όνομα δεν ανήκει σε κανέναν άλλον, επομένως κανείς δεν πρέπει να μας ζητήσει να εγκαταλείψουμε το όνομά μας, και το όνομα της Εκκλησίας μας είναι Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία-Αρχιεπισκοπή Αχρίδος. Επομένως, περιλαμβάνονται και τα δύο ονόματα στο όνομα της Εκκλησίας μας”, είχε δηλώσει σε συνέντευξή του ο κ. Στέφανος.
Η θέση του Οικουμενικού Πατριαρχείου ήταν ξεκάθαρη από την αρχή. Στις 9 Μαΐου 2022 η Αγία και Ιερά Σύνοδος ανέφερε ότι αναγνωρίζει ως όνομα της Εκκλησίας αυτής το “Αχρίδος” (νοουμένης της περιοχής της δικαιοδοσίας αυτής μόνον εντός των ορίων της επικρατείας του κράτους της Βορείου Μακεδονίας), ως υπεσχέθη εγγράφως προς το Οικουμενικόν Πατριαρχείον και ο Προκαθήμενος αυτής, αποκλείουσα τον όρον “Μακεδονική” και οιοδήτι άλλο παράγωγον της λέξεως “Μακεδονία”.